رایحههای عطر
رایحه ابتدایی
ترنج یا Bergamot از دسته مرکبات و نوعی نارنج است که در درختان کوتاه ترنج رشد میکند که چیزی بین لیمو، پرتقال و گریپفروت میباشد. محل اصلی کشت آن در منطقه کالابریا در جنوب ایتالیا میباشد اما در برزیل و آرژانتین نیز کشت میشود. نام آنرا از شهر Bergamo در ایتالیا که اولین بار در آنجا روغن ترنج فروخته شده و بعد از آن به سمبلی برای آن منطقه و آن شهر تبدیل شد. ترنج میوهای خوردنی نیست و به خاطر روغنش کشت میشود و به خاطر رایحه شیرین و خنکش به طور وسیعی در عطرسازی استفاده میشود. روغن ترنج در چای ارلگری، آبنباتسازی و آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به ...
گریپ فروت یا Grapefruit تنها میوه از دسته مرکبات، که به صورت طبیعی از ابتدا وجود نداشته است و میوه ای دو رگه میباشد. لیمو، پرتقال، ماندارین و سایر مرکبات فوق العاده آبدار توسط سیاحان پرماجرای اروپایی به آمریکا آورده شدند، اما گریپ فروت یک گونه نسبتا جوان میباشد که در قرن هجده میلادی از باربادوس (جزیرهای میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس شمالی و شمال شرق ونزوئلا) نشات گرفته است.
این میوه را در زبان انگلیسی «میوه خوشهای» (grape+fruit) مینامند، زیرا به شکل خوشه به مقدار زیاد، حتی تا دوازده عدد بر روی شاخه میروید. گریپ فروت یک دورگه ی گیاهی متشکل از پاملو (Pomelo نوعی میوه ی گوشتی) و پرت...
اسطوخودوس یا Lavender گلی دوستداشتنی، سردهای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعناعیان میباشد. اسطوخودوس گلهای کوچک خوشهای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است که در محیط های سنگی آفتابی رشد می کند و اصالتا برای منطقه مدیترانه و کوههای شمال اسپانیا است. گلهای این گیاه جاذب زنبور عسل بوده و عسل مرغوبی از آن تولید میشود.
خواص درمانی این گل فوقالعاده بسیار است و در آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده میشود) برای بیخوابی استفاده میشود. اسطوخودوس در آشپزی...
ریحان یا Basil از خانواده نعنا که به خاطر استفاده در آشپزی ایتالیایی و همچنین استفاده آن در آسیا معروف است. اصل ریحان برای هند و دارای 160 گونه با رنگهای سبز و بنفش است. ریحان از دسته رایحههای سبز و گیاهی که دارای رایحه تند، فلفلی و کمی خنک است.
گیاه آویشن یا Thyme از دسته رایحههای گیاهی و سبز با طعمی آشپزخانهای و گیاهی همراه با رایحهای فلفلی و چرمی که در عطرهای مردانه استفاده میشود
انیسون یا بادیان رومی یا Anise گیاهی شبیه شیرینبیان، رازیانه و ترخون که اصالتاً برای منطقه مدیترانه و جنوب شرقی آسیا است و ادویهای محبوب که در نوشیدنیها و آبنباتها به کار میرود. این گیاه رایحهای دارد که ماهیها را جذب میکند و به همین دلیل به عنوان طعمه به کار میرود. انیسون از دسته رایحههای فلفلی که رایحهای سبز و فلفلی دارد.
فلوس، کاسیا یا پرک هندی با ظاهری شبیه دارچین، با نام لاتین Cassia که به دارچین چینی یا فلوس دارچین هم شهرت دارد و رایحه فلفلی قوی و آروماتیک دارد.
رایحه میانی
گل یاس یا Jasmine گلی دوستداشتنی که رایحهای خوشبو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچهای رشد میکند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده میشود. گونههای مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آنها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار میروند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوبشرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی میباشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف میباشد. گل یاس از لحاظ...
گل شمعدانی یا Geranium که گیاه آن دارای 400 گونه میباشد، گلی است که در تمام مناطق آب و هوایی مخصوصا در شرق مدیترانه رشد میکند. این گیاه به دلیل داشتن گلهای زیبا مورد توجه است، اما بعضی آنها رایحه آروماتیک دلنشینی دارند و رایحه پرتغال، گل رز، سیب و نعنا مانند دارند. شکوفههای شمعدانی میتوانند قرمز، صورتی و بنفش باشند ولی به طور معمول گلهای سفید و نارنجی با کمی صورتی دارند. این گیاه اصالتا برای جنوب آفریقا میباشد و در سال 1690 به اروپا برده شد. نام آن ریشه لاتین و به معنی بویایی قوی میباشد. روغن گل شمعدانی و برگ آن برای کرمهای پوستی و عطرسازی تقطیر میشوند. گل شمعدانی بر اساس منطقه...
گل رز یا Rose یکی از زیباترین گلها و به نوعی شاه گلها در دنیا است. حدود 20000 گل رز در دنیا تاکنون نامگذاری شده و از قدیم استخراج گل رز وجود داشته است. ایران از اولین مناطقی است که در آن از گل رز (گل محمدی) اسانس استخراج میکردند و رازی جز اولین نفرات به حساب میآید. در عربستان و سوریه نیز از قرنها پیش این کار مرسوم بوده و طائف در عربستان و دمشق در سوریه مرکز این کار بوده است. واژه Attar در زبان انگلیسی که به معنی گل سرخ است از واژه عربی عطر گرفته شده که در زمانهای قدیم به همان اسانس استخراج شده از گل رز میگفتند. واژه Rose از زبان لاتین و کلمه Rosa وارد زبان انگلیسی وارد شده و ریشه...
میخک صد پر یا Carnation یا میخک صورتی که به صورت بسیار انبوه در جنوب فرانسه کشت میشود. رایحه گلی میخک و فلفلی که معمولاً در عطرهای کلاسیک گلی فلفلی به کار میرود و معمولاً با رایحه گل رز ترکیب میشود. متأسفانه امروزه رایحه این گل از نظر خانههای عطرسازی قدیمی متصور شده، با این حال رایحه میخک صدپر رایحهای اجتنابناپذیر در دسته عطرهای شرقی است.
گل یاسمن یا Gardenia گلی تزئینی و بسیار زیبا با گلهای سفید معطر که نامش از گیاهشناس آمریکایی Dr Alexander Garden گرفته شده است. گلی که در شرق دور، در هند و چین میروید، مانند گل یاس که به طور سنتی به چای اضافه میشود. گلی سمبل عشق، توازن و ظرافت که متأسفانه تاکنون به صورت طبیعی از آن روغنی استخراج نشده است و در عطرسازی فقط به صورت گل خشک رایحه آن استخراج شده است. گل یاسمن از گروه رایحه گلهای سفید که دارای رایحه گلی، شیرین و کمی آروماتیک شبیه به گل یاس است.
گل مریم گلی یا Sage گیاهی همیشه سبز از خانواده Salvia یا سلوی یا مریمگلی است که رایحهای خنک، کمی فلفلی و آروماتیک دارد.
دارچین یا Cinnamon از گروه رایحه ادویهها که از ساقه بیرونی درختان دارچین به دست میآید. کلمه دارچین ریشهای عربی عبری دارد و برای قرنها استفاده شده است به طوری که مصریها 2000 سال قبل از میلاد مسیح از آن استفاده میکردند اما اصالتاً این ادویه برای چین است. دارچین امروزه در هندوستان، برزیل، ماداگاسکار، سریلانکا، چین، ویتنام، اندونزی و منطقه کارائیب به طور وسیع کشت میشود. دارچین رایحهای شیرین، گرم و کمی تلخ دارد.
جوز هندی یا Nutmeg میوه درخت همیشه سبز Myristica fragrans است. جوز هندی از گروه رایحه ادویهها که رایحهای شیرین، فلفلی و تند دارد و برای ایجاد رایحه فلفلی شرقی است و نسبت به میخک، وانیل و دارچین برتر است و مناسب برای عطرهای مردانه و عطرهای ملایم چوبی میباشد.
زیره سیاه یا Caraway یکی از قدیمیترین ادویهها از درخت زیره 2 ساله از خانواده چتریان یا کرفسیان است و اصالتاً در مناطق معتدل رشد میکند. گیاه آن محکم با برگهای بزرگ سبز و گلهای کوچک سفید و صورتی که با آرایشی خاص و زیبا قرار دارند و معمولاً در آمریکا، اسکاندیناوی، هلند، روسیه، آسیای شرقی و آلمان کشت میشود. طبق اسناد تاریخی از ریشه درخت زیره، شیر و قارچ کپک در تهیه کیک برای ژولیوس سزار استفاده میشده و هماکنون در منطقه اسکاندیناوی در تهیه نان از این دستور استفاده میشود. مردم معمولاً فرق زیره سیاه و زیره سبز را تشخیص نمیدهند. زیره سیاه رنگ قهوهای روشن و تیره، اما زیره سبز رنگ قهوهای ...
صنوبر یا Fir از گروه رایحههای چوبی، درختی همیشه سبز از خانواده کاجیان با 50 گونه که میتواند 10 تا 80 متر رشد کند و 5/0 تا 4 متر قطر داشته باشد. در مناطق کوهستانی و در شمال و مرکز آمریکا، آسیا، شمال آفریقا و اروپا یافت میشود. این درخت غذای گوزن شمالی، سنجاب، موش خرما و جوجهها را تهیه میکند و پناهگاه خوبی برای گوزن شمالی، خرگوش، آهو، پستانداران کوچک و پروندگان آوازخوان است. صنوبر به خاطر زیبایی شکلی، عمر دراز و شیرهای معطر که تولید میکند، معروف است. صنوبر سفید شیرهای با رایحه شیرین و نوع سیبری آن رایحهای چوبی و بلسان مانند دارند. شیره و روغنی که از صنوبر سوزنی شکل گرفته میشود در عط...
رایحه پایانی
تنباکو یا Tobacco از گروه رایحه های گیاهی که از خیساندن برگ تنباکو در چوب افرا و کارامل به دست میآید. رایحه گرم و شیرین بسیار قوی دارد اما همچنان میتواند رایحه رزی-میوهای و رایحه گل بنفشه نیز داشته باشد.
دانه تونکا یا Tonca Bean دانههای درخت Dipteryx Odorata (درخت گل از خانواده نخود فرنگی که در آمریکای مرکزی میروید و گلهای زیبایی دارد) میباشد که مشکی و قهوهای رنگ، چروکیده و ظاهری شبیه بادام دارند. اولین بار در سال 1973 به فرانسه برده شد و مورد استفاده قرار گرفت. دانه تونکا خصوصیات وانیل را دارد و طعمی شبیه به دارچین، زعفران، بادام و میخک خشک شده دارد. جز فلفلها است اما از لحاظ رایحه در دسته شرقی قرار دارد و به خوبی با تنباکو، عنبر، اسطوخودوس، پوست لیمو، گل رز، چوب صندل سفید و نعنا هندی ترکیب میشود.
چوب سدر یا Cedar Wood درختی همیشه سبز از خانواده درختان کاج است که اصالتا برای منطقه هیمالیا و مدیترانه میباشد. ارتفاع این درخت در بعضی مناطق به 40 متر میرسد و چوب آن به دلیل رایحه آروماتیک زیاد، دافع بید و حشرات میباشد. به همین دلیل، بسیاری از کمد و صندوقچههای چوبی را از چوب سدر میسازند. درخت سدر برگهای سوزنی و گلهای زرد دارد و پوست آن بسته به نوع درخت میتواند قرمز یا قهواهای باشد. این درخت بسته به رنگ میوه مخروطیاش به انواع مختلف تقسیم میشود. درختهای سدر حقیقی و باستانی متعلق به شمال آفریقا، کوههای آسیا هستند و در لبنان، کوههای اطلس و هیمالیا پیدا میشوند. درختهای سدر لبنا...
خزه بلوط یا Oakmoss گونهای از گلسنگها است که در نیمکره شمالی، مخصوصاً در جنوب و مرکز اروپا، علیالخصوص فرانسه، خانه عطرسازی دنیا میروید. رایحه و ترکیبی معمول در عطرهای دسته سرخسی و شیپره است و جدا از پایدارسازی عطر، رایحهای خاکی - آروماتیک و جنگل مانند به عطر میدهد. بلوط نیز چوب بسیار خوبی دارد و دارای تند و تیز آروماتیک است.
چوب صندل سفید یا Sandalwood که دارای رایحه کلاسیک و شرقی چوب و شیر (شیرین و چوبی) که ملایم و قوی است، میباشد. صندل سفید از گونه درختان صندل میباشد که جز ترکیبات مهم و باارزشی در عطرسازی میباشد و دارای چوبی سخت و زردرنگ است. تاریخچه آن به 4000 سال قبل و به کشورهای هند، یونان، مصر و روم برمیگردد. در ساختن معابد از آن استفاده میشده و در مصر، مردم از آن در مومیایی کردن انسانها استفاده میکردهاند.
نعنا هندی یا Patchouli گیاهی با ارتفاع حدود 60 سانتی متر تا 1 متر که از خانواده نعنا است و عمدتاً در هند میروید. نام این گیاه از زبان تمیل (Tamil) و از کلمه Pathai که به معنی سبز است، گرفته شده و رایحهای شیرین و چوبی دارد.
شاید تا به حال در مورد عطرهای چرمی و رایحههای چرمی بسیار شنیده باشید و تصورتان از رایحه چرم، همان رایحه و عطر وسایل چرمی باشد. اما این طور نیست و در این مقاله شما را با رایحه چرم آشنا میکنیم.چرم یا Leather رایحهای قوی، هیجانانگیز و خاطرهانگیز که خاطرات زیادی را در ذهن تداعی میکند. رایحه چرم خط وسطی از رایحههای مردانه و زنانه، که از دسته رایحههای حیوانی (ANIMALIC SMELLS) میباشد.
از لحاظ تاریخی چرم جز اولین رایحه ها در عطر سازی می باشد که ریشه در دستکش سازان چرمی در ایران باستان دارد که برای طبقه اشراف دستکش می ساختند. در قرن 16 میلادی از رایحه چرم بسیار استفاده میشده و برای پوشاند...
عنبر یا Amber از دسته رایحههای حیوانی است که دارای رایحه شیرین و گرم و رایحه اصلی گروه عطرهای شرقی است. عنبر باعث پایداری عطر نیز میگردد.
مشک یا Musk از گروه رایحههای حیوانی که باعث پایداری و رایحه گرم در عطر میشود. مشک در قدیم از آهوی تبتی گرفته میشد اما اکنون به صورت شیمیایی تهیه میشود. مشک به عنوان پایدارساز در تمام عطرها و معمولا در رایحه پایانی استفاده میشود. مشک شدت تبخیر رایحههای اصلی را کم کرده و باعث ماندگاری بیشتر عطر میگردد.