رایحههای عطر
رایحه ابتدایی
ترنج یا Bergamot از دسته مرکبات و نوعی نارنج است که در درختان کوتاه ترنج رشد میکند که چیزی بین لیمو، پرتقال و گریپفروت میباشد. محل اصلی کشت آن در منطقه کالابریا در جنوب ایتالیا میباشد اما در برزیل و آرژانتین نیز کشت میشود. نام آنرا از شهر Bergamo در ایتالیا که اولین بار در آنجا روغن ترنج فروخته شده و بعد از آن به سمبلی برای آن منطقه و آن شهر تبدیل شد. ترنج میوهای خوردنی نیست و به خاطر روغنش کشت میشود و به خاطر رایحه شیرین و خنکش به طور وسیعی در عطرسازی استفاده میشود. روغن ترنج در چای ارلگری، آبنباتسازی و آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به ...
گریپ فروت یا Grapefruit تنها میوه از دسته مرکبات، که به صورت طبیعی از ابتدا وجود نداشته است و میوه ای دو رگه میباشد. لیمو، پرتقال، ماندارین و سایر مرکبات فوق العاده آبدار توسط سیاحان پرماجرای اروپایی به آمریکا آورده شدند، اما گریپ فروت یک گونه نسبتا جوان میباشد که در قرن هجده میلادی از باربادوس (جزیرهای میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس شمالی و شمال شرق ونزوئلا) نشات گرفته است.
این میوه را در زبان انگلیسی «میوه خوشهای» (grape+fruit) مینامند، زیرا به شکل خوشه به مقدار زیاد، حتی تا دوازده عدد بر روی شاخه میروید. گریپ فروت یک دورگه ی گیاهی متشکل از پاملو (Pomelo نوعی میوه ی گوشتی) و پرت...
نارنگی بدون هسته یا Clementine نوعی نارنگی در منطقه مدیترانه و جنوب آفریقا که محققان معتقدند که دورگهای از نارنگی و پرتقال است و رایحهای شیرین و آروماتیک دارد.
اسطوخودوس یا Lavender گلی دوستداشتنی، سردهای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونه مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانواده نعناعیان میباشد. اسطوخودوس گلهای کوچک خوشهای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است که در محیط های سنگی آفتابی رشد می کند و اصالتا برای منطقه مدیترانه و کوههای شمال اسپانیا است. گلهای این گیاه جاذب زنبور عسل بوده و عسل مرغوبی از آن تولید میشود.
خواص درمانی این گل فوقالعاده بسیار است و در آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده میشود) برای بیخوابی استفاده میشود. اسطوخودوس در آشپزی...
گشنیز یا Coriander از دسته رایحههای ادویهای دارای رایحه گیاهی، چوبی و فلفلی است و جهت تقویت کردن رایحه اولیه و میانی عطر به کار میرود. گشنیز بهخوبی با ترنج، فلفل سیاه، دارچین، راوید مریمگلی، زنجبیل، گریپ فروت، لیمو، جوز هندی، خس خس، گل یلانگ یلانگ، روغن بهار نارنج و پرتقال ترکیب میشود و در آروماتراپی (شاخهای از طب گیاهی است که در آن از برخی روغنهای گیاهی، به صورت استنشاقی یا موضعی استفاده میشود) نیز بکار میرود.
دارچین یا Cinnamon از گروه رایحه ادویهها که از ساقه بیرونی درختان دارچین به دست میآید. کلمه دارچین ریشهای عربی عبری دارد و برای قرنها استفاده شده است به طوری که مصریها 2000 سال قبل از میلاد مسیح از آن استفاده میکردند اما اصالتاً این ادویه برای چین است. دارچین امروزه در هندوستان، برزیل، ماداگاسکار، سریلانکا، چین، ویتنام، اندونزی و منطقه کارائیب به طور وسیع کشت میشود. دارچین رایحهای شیرین، گرم و کمی تلخ دارد.
رایحه میانی
توت فرنگی یا Strawberry میوهای دوستداشتنی از خانواده گل رز که بیش از 20 گونه دارد و برای رشد نیاز به مراقبت خاصی ندارد. اولین باغهای توتفرنگی در میانه قرن 18 میلادی در بریتانیا و فرانسه شکل گرفت. این میوه جدا از طعم، رایحه و ظاهری زیبا، سرشار از مواد معدنی و ویتامینهاست و در آرامش اعصاب و جلوگیری از استرس بسیار مؤثر است. میوهای بیانگر خاطرات دوران کودکی، از گروه رایحه میوهها که رایحهای میوهای، شیرین، خنک و کمی گلی فلفلی دارد.
گل یاس یا Jasmine گلی دوستداشتنی که رایحهای خوشبو، قوی و منحصر به فرد دارد و از خانواده زیتونیان است. گل یاس به صورت درختچهای رشد میکند و از ساقه آن برای تزئینات استفاده میشود. گونههای مختلفی از گل یاس در دنیا وجود دارند که دو گونه از آنها یعنی Jasminum Sambac و Grandiflorum در عطرسازی به کار میروند. Sambac اصالتاً برای جنوب و جنوبشرقی آسیا یعنی هند است و به عنوان Arabian Jasmine یا یاس عربی معروف و گل ملی فیلیپین و یکی از 3 گل ملی اندونزی میباشد. نوع دیگر اصالتاً برای ایران، افغانستان و کشمیر است و به یاس اسپانیایی، یاس فرانسوی و یاس کاتالونیایی معروف میباشد. گل یاس از لحاظ...
میخک صد پر یا Carnation یا میخک صورتی که به صورت بسیار انبوه در جنوب فرانسه کشت میشود. رایحه گلی میخک و فلفلی که معمولاً در عطرهای کلاسیک گلی فلفلی به کار میرود و معمولاً با رایحه گل رز ترکیب میشود. متأسفانه امروزه رایحه این گل از نظر خانههای عطرسازی قدیمی متصور شده، با این حال رایحه میخک صدپر رایحهای اجتنابناپذیر در دسته عطرهای شرقی است.
گل مریم گلی یا Sage گیاهی همیشه سبز از خانواده Salvia یا سلوی یا مریمگلی است که رایحهای خنک، کمی فلفلی و آروماتیک دارد.
درخت کاج یا Pine Tree رایحه ناشی از روغن برگهای سوزنی درخت کاج که رایحهای چوبی دارد.
چوب بلسان پیچ اناری یا پالیساندر یا Palisander Rosewood از گروه رایحههای چوبی که رایحه چوبی آن از بقیه رایحههای چوبی ملایمتر است.
صمغ مر یا صمغ درخت مرمکی یا Myrrh از خانواده Burseraceae هم چون کندر یا Frankincense در موارد دارویی، در دود معطر برای مراسمهای مذهبی، عطرسازی و در کنار کندر در مصر باستان برای مومیایی کردن استفاده میشود. ریشه واژه آن از عربی و عبری قدیم گرفته شده و به معنی تلخ است. مر صمغ یا رزینی آروماتیک که از گیاه Commiphora که گونهای درختچهای گلدار و خاردار است و اصالتاً برای شمالشرقی آفریقا و شبه جزیره عربستان هست. مر هم چنین بسیار شبیه Opoponax که آن هم صمغ رزینی است، میباشد با این تفاوت که مر رایحهای تلخ و اوپوپوناکس رایحهای شیرین دارد. بهترین استفاده مر در عطرهای دسته شرقی میباشد و رای...
رایحه پایانی
خس خس یا Vetiver جز رایحه های چوبی و شرقی عصارهای در عطرسازی است، که از گیاهان و علفهای شرقی که در زیر درختان میروید، گرفته میشود. خسخس گیاهی از خانواده علفیان و اصالتا برای جنوب هند، اندونزی و سریلانکا میباشد و معمولا در مناطق مرطوب و باتلاقی و شرایط سخت میروید. از این عصاره در ترکیب عطرهای نیش یا Niche و عطرهای مردانه بیشتر استفاده میشود.
خنک و تند بودن، دادن طراوت و افزایش خنکی در رایحه مرکبات و پایدارسازی رایحههای فرار در عطر از ویژگیهای این عصاره میباشد. خسخس رایحهای خنک، تند و کمی تلخ دارد و بوی آن مانند چوب، شکلات تلخ و بوی سیگار میباشد. در قدیم از خسخس و ریشههای آ...
چوب صندل سفید یا Sandalwood که دارای رایحه کلاسیک و شرقی چوب و شیر (شیرین و چوبی) که ملایم و قوی است، میباشد. صندل سفید از گونه درختان صندل میباشد که جز ترکیبات مهم و باارزشی در عطرسازی میباشد و دارای چوبی سخت و زردرنگ است. تاریخچه آن به 4000 سال قبل و به کشورهای هند، یونان، مصر و روم برمیگردد. در ساختن معابد از آن استفاده میشده و در مصر، مردم از آن در مومیایی کردن انسانها استفاده میکردهاند.
نعنا هندی یا Patchouli گیاهی با ارتفاع حدود 60 سانتی متر تا 1 متر که از خانواده نعنا است و عمدتاً در هند میروید. نام این گیاه از زبان تمیل (Tamil) و از کلمه Pathai که به معنی سبز است، گرفته شده و رایحهای شیرین و چوبی دارد.
عنبر یا Amber از دسته رایحههای حیوانی است که دارای رایحه شیرین و گرم و رایحه اصلی گروه عطرهای شرقی است. عنبر باعث پایداری عطر نیز میگردد.
مشک یا Musk از گروه رایحههای حیوانی که باعث پایداری و رایحه گرم در عطر میشود. مشک در قدیم از آهوی تبتی گرفته میشد اما اکنون به صورت شیمیایی تهیه میشود. مشک به عنوان پایدارساز در تمام عطرها و معمولا در رایحه پایانی استفاده میشود. مشک شدت تبخیر رایحههای اصلی را کم کرده و باعث ماندگاری بیشتر عطر میگردد.